CHÚA CHỚ TRÊU

CHÚA CHỚ TRÊU




Mỗi lần nghe đoạn Phúc âm về dụ ngôn ‘Tiệc cưới’ con lại thấy Chúa có vẻ trớ trêu. Nhà vua mở tiệc mời khách không ai thèm đến. Ngài sai gia nhân đi mời mọi người ngoài đường. Có một thực khách bị quở trách và trừng phạt vì không mặc y phục tiệc cưới. Ông ta chỉ là khách qua đường, có được báo trước để chuẩn bị quần áo đâu mà sao nhà vua lại trừng trị nghiêm nhặt và vô lý vậy ?

Hoàng Thu




Xin click vào đây để gửi câu hỏi





Trước nhất, phải ghi nhận rằng đây là một chuyện ngụ ngôn (parable). Ngụ ngôn là một hình thức văn chương khá thông dụng của người xưa. Thuờng thường, loại văn này đưa ra một câu chuyện giả tưởng có những yếu tố liên quan đến tập tục văn hóa cụ thể của địa phương, để rồi dẫn đến một kết luận rõ ràng. Mục đích của ngụ ngôn là giảng dạy một bài học luân lý nào đó cho quần chúng bình dân.

Chúa Giêsu cũng dùng văn chương ngụ ngôn khá nhiều lần để giảng dạy đạo lý của Ngài. Trong Phúc âm, có khoảng 30 chuyện ngụ ngôn. Các ngụ ngôn ấy được phân chia theo những thể loại khác nhau, với những ý nghĩa giáo lý rất phong phú.

Để hiểu giáo lý của các ngụ ngôn Tin mừng, cần phải hiểu nghĩa đen và nghĩa bóng của các ngụ ngôn ấy. Để hiểu được ý nghĩa của các ngụ ngôn ấy, cần phải biết sơ qua về các yếu tố căn bản như: đối tượng lắng nghe, tập tục văn hóa, hoàn cảnh lịch sử của họ, v.v.

* Đâu là bối cảnh và ý nghĩa của ngụ ngôn Tiệc cưới?

Ngụ ngôn này được tường thuật bởi 2 thánh sử Mathêu và Luca. Trong khi đối tượng của Luca là những người ngoài Do thái, khác đạo và có lòng hối cải gia nhập Kitô giáo, thì đối tượng của Matthêu là những người Do thái, gốc đạo Cựu ước, đang nghi ngờ không biết Chúa Giêsu có phải là Đấng Mêsia không. Vì thế, trong phúc âm của Luca thì không tường thuật việc đức Vua quở trách và trừng phạt người khách không có y phục tiệc cưới. Sứ điệp giáo lý trong phúc âm Luca chỉ đơn thuần là: Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi người; Ngài sẵn sàng mở rộng ơn cứu độ (tiệc cưới) cho cả dân ngoại. Nhưng phúc âm của Mathêu thì còn nhắn nhủ chi tiết rằng, ơn yêu thương và cứu độ ấy dành trước nhất cho Dân Do thái, nhưng vì họ thờ ơ, chối từ, cho nên chính thái độ ấy sẽ là sự lên án cho họ và những ai có thái độ như họ.

Theo Mathêu, sự thờ ơ, chối bỏ ơn cứu độ diễn ra ở 2 mức độ. Một là, sự từ chối thẳng thừng (như những kẻ thân cận không thèm đáp lại lời mời của đức Vua đến dự tiệc cưới). Đó chính là thái độ của người Do thái đạo cũ (luật sĩ, biệt phái, v.v.) đối với Tin mừng của Đấng Cứu Thế. Những người này chỉ tin vào giáo huấn cổ truyền thời cựu ước. Hai là, sự đáp lời cách ‘nửa vời’, chiếu lệ (như cung cách của vị khách không mặc y phục lễ cưới). Đây chính là thái độ của những tín hữu người Do thái đã được rửa tội thành Kitô hữu, được lãnh mọi ân sủng và sống trong Hội thánh, nhưng vẫn còn nghi ngờ, không chịu sống như theo đòi buộc của lòng tin nơi Chúa Kitô.

Theo tập tục của người Do thái thời Chúa Giêsu, đám cưới thường được tổ chức về đêm để tránh sự nóng bức của miền nhiệt đới. Thực khách dự tiệc phải tuân theo một số nghi thức nhất định. Họ phải rửa chân trước khi vào nhà. Ở các đám cưới lớn, gia chủ còn chuẩn bị sẵn cho khách những y phục tiệc cưới cho thêm long trọng. Trước khi vào phòng tiệc, thực khách chỉ việc cầm lấy áo đã dọn sẵn, mặc vào trước khi ngồi vào bàn. Qua đó, ta thấy rằng, vị khách bị quở trách trong bài Tin Mừng Mathêu là người bê bối, khi anh không chịu mặc y phục. Có thể anh đã coi thường các nghi thức cần thiết để đáp lại thịnh tình và danh dự của gia chủ.

Tóm lại, để thấy hành xử của Chúa trong ngụ ngôn này chính đáng chứ không ‘trớ trêu’, ta phải hiểu sứ điệp giáo lý của ngụ ngôn này như sau. Thứ nhất, ta phải luôn sẵn sàng mở rộng tâm hồn đón nhận Tin Mừng Nước Trời. Thứ hai, một khi đã được phúc nhận lãnh Đức Tin và trở nên con Chúa trong gia đình Giáo hội, ta phải luôn ý thức và sống xứng đáng với Ơn gọi làm con ấy, hầu nỗ lực bước theo đòi hỏi của lòng tin.

Cũng như người khách bất xứng đã phải im lặng trước mặt đức Vua, vào lúc cuối đời, khi ra trước tòa phán xét, không Kitô hữu nào có quyền chống chế với Thiên Chúa rằng…con không kịp mặc y phục tiệc cưới! Ơn cứu độ đòi hỏi một thái độ sống niềm tin cách trách nhiệm và nghiêm chỉnh. Vì thế, Chúa Giêsu kết luận ngụ ngôn này bằng một tuyên bố rõ ràng để răn dạy: “Kẻ được gọi thì nhiều, nhưng người được chọn thì ít” (Mt. 22,14)

Lm. Đa Minh Trần Quốc Bảo, DCCT

Lượt người nghe bài này : 4044